نحوه تخلیه کیسه استومی

اهمیت آشنایی با نحوه تخلیه کیسه کلستومی

زندگی با استوما، اگرچه ممکن است در ابتدا برای فرد چالش‌برانگیز به نظر برسد، اما با آموزش صحیح و استفاده از تجهیزات مناسب، می‌تواند کاملاً طبیعی و قابل مدیریت باشد. یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت از استوما، نحوه تخلیه کیسه کلستومی است. این فرآیند نه تنها برای حفظ بهداشت و جلوگیری از بوی نامطبوع اهمیت دارد، بلکه از عوارضی مانند التهاب پوست اطراف استوما، نشت و عفونت نیز جلوگیری می‌کند.

کیسه کلستومی، وسیله‌ای است که پس از جراحی کلستومی روی شکم نصب می‌شود تا مواد دفعی روده را به جای خروج از مقعد، درون خود جمع‌آوری کند. افرادی که به علت بیماری‌هایی مانند سرطان روده، کولیت اولسراتیو، انسداد مزمن روده یا آسیب‌های شدید دستگاه گوارش مجبور به انجام این عمل می‌شوند، با استفاده از کیسه کلستومی می‌توانند به راحتی عملکرد طبیعی دفع را ادامه دهند.

در این مقاله به‌صورت جامع و مرحله‌به‌مرحله به بررسی نحوه صحیح تخلیه کیسه کلستومی، نحوه تعویض آن، نکات بهداشتی، اشتباهات رایج، انواع کیسه‌ها و راهکارهای جلوگیری از نشت یا بوی نامطبوع می‌پردازیم.

آشنایی با کیسه کلستومی و عملکرد آن

کیسه کلستومی یک ابزار پزشکی است که روی سطح پوست در ناحیه‌ای به نام استوما (Stoma) متصل می‌شود. استوما در واقع دهانه‌ای است که از طریق عمل جراحی روی دیواره شکم ایجاد می‌شود تا خروج مواد دفعی از بدن از طریق آن انجام گیرد.
از طریق این دهانه، مواد زاید وارد کیسه‌ای می‌شوند که نقش مثانه یا روده‌ی پایانی را ایفا می‌کند.

کیسه‌های کلستومی معمولاً از پلاستیک‌های پزشکی مقاوم ساخته شده‌اند که ضدبو، ضدنشت و کاملاً ایمن برای پوست هستند. برخی از مدل‌ها یک‌بارمصرف بوده و برخی دیگر قابل شست‌وشو و استفاده مجدد هستند.

عملکرد کیسه کلستومی

عملکرد کیسه به این صورت است که مواد دفعی از طریق استوما وارد مخزن می‌شوند. بسته به نوع کیسه (باز یا بسته)، کاربر می‌تواند آن را در بازه‌های زمانی مشخص تخلیه یا تعویض کند. کیسه‌های باز دارای خروجی انتهایی هستند که به‌راحتی باز و تخلیه می‌شوند، در حالی که کیسه‌های بسته پس از پر شدن باید تعویض گردند.

تجهیزات لازم برای تخلیه ایمن کیسه کلستومی

پیش از شروع فرآیند تخلیه، لازم است ابزارهای مورد نیاز را در دسترس داشته باشید تا همه مراحل با آرامش و بهداشت کامل انجام شود. وسایل مورد نیاز عبارت‌اند از:

• دستکش یک‌بار مصرف پزشکی

• دستمال تمیز یا گاز استریل

• محلول پاک‌کننده مخصوص استوما (Soap-Free Cleanser)

• حوله کوچک یا پارچه خشک‌کن

• کیسه زباله مخصوص ضایعات پزشکی

• آب ولرم برای شستشو

• چسب محافظ پوست یا کرم ضدالتهاب در صورت نیاز

• کیسه جدید (در صورت تعویض)

داشتن این وسایل در نزدیکی محل استوما باعث می‌شود روند تخلیه سریع‌تر، تمیزتر و بدون خطر انجام شود.

نکات مهم در مورد زمان تخلیه کیسه کلستومی

• کیسه باید قبل از پر شدن کامل تخلیه شود؛ معمولاً زمانی که یک‌سوم یا نصف کیسه پر شد، بهترین زمان برای تخلیه است.

• پر شدن بیش از حد کیسه می‌تواند باعث جدا شدن چسب از پوست یا نشت شود.

• در طول شب، بهتر است قبل از خواب کیسه را تخلیه کنید تا از تجمع گاز و فشار روی استوما جلوگیری شود.

• اگر احساس بادکردگی یا نفخ در کیسه داشتید، احتمالاً نیاز به تخلیه گاز دارید که با باز کردن فیلتر یا دریچه مخصوص انجام می‌شود.

اشتباهات رایج در نحوه تخلیه کیسه کلستومی

حتی افراد با تجربه نیز ممکن است در انجام این فرآیند دچار خطا شوند. رایج‌ترین اشتباهات عبارت‌اند از:

• تخلیه دیرهنگام و پر شدن بیش از حد کیسه

• استفاده از شوینده‌های نامناسب برای تمیز کردن استوما

• باز کردن ناگهانی گیره که باعث پاشش می‌شود

• بستن نامناسب انتهای کیسه و نشت مایع

• نادیده گرفتن علائم التهاب یا عفونت

درک و اجرای صحیح نحوه تخلیه کیسه کلستومی بخش جدایی‌ناپذیر از مراقبت‌های بعد از عمل است. رعایت بهداشت، تخلیه به‌موقع، استفاده از تجهیزات استاندارد و توجه به پوست اطراف استوما، همگی عواملی هستند که کیفیت زندگی بیماران کلستومی را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهند.

با تمرین و رعایت نکات بالا، به‌مرور تخلیه کیسه برای شما تبدیل به یک فرآیند ساده، سریع و بدون استرس خواهد شد.