پتاسیم برومات
پتاسیم برومات قطران شیمی
پتاسیم برومات، یکی از ترکیبات معدنی بسیار بحثبرانگیز، پرکاربرد و البته حساس در صنایع مختلف است. این ماده که با نام علمی Potassium Bromate و فرمول شیمیایی KBrO₃ شناخته میشود، در سالهای گذشته در بخشهای گوناگونی از صنعت، بهویژه صنعت غذا و آزمایشگاههای شیمی کاربرد داشته است.
با این حال، به دلیل ویژگیهای خاص و اثرات سلامتی، استفاده از پتاسیم برومات در بسیاری از کشورها محدود یا کاملاً ممنوع شده است.
در میان تولیدکنندگان داخلی، پتاسیم برومات قطران شیمی یکی از محصولات باکیفیت موجود در بازار ایران است که در بستهبندیهای استاندارد ۲۰ گرمی ارائه میشود. این محتوا به شما کمک میکند تا با تمامی ویژگیها، کاربردها، مزایا، معایب، نکات ایمنی، مقایسهها و همچنین نحوه خرید این محصول شیمیایی ارزشمند آشنا شوید.
معرفی پتاسیم برومات (Potassium Bromate)
پتاسیم برومات یک نمک معدنی اکسیدکننده است که از یون پتاسیم (K⁺) و یون برومات (BrO₃⁻) تشکیل میشود. ظاهر آن به صورت پودر کریستالی سفید رنگ است و به دلیل خواص ویژه، در گذشته کاربردهای فراوانی داشته است.
این ترکیب به شدت اکسیدکننده بوده و همین ویژگی باعث شده بتواند در بسیاری از فرایندهای شیمیایی، صنعتی و حتی غذایی نقش مهمی ایفا کند.
یکی از بیشترین موارد استفاده تاریخی پتاسیم برومات، نقش آن در تثبیت خمیر نان و افزایش حجم آن بود. سالها از این ماده به عنوان افزودنی مجاز در صنعت آرد و نان استفاده میشد، اما بعدها تحقیقات نشان داد که این ماده میتواند خاصیت سرطانزایی داشته باشد. همین موضوع موجب شد در بسیاری از کشورها مانند ژاپن، چین، بریتانیا، کانادا، برزیل، استرالیا و نیوزلند استفاده از آن ممنوع شود.
ساختار و ماهیت شیمیایی پتاسیم برومات
پتاسیم برومات بهعنوان یک اکسیدکننده قوی شناخته میشود. ساختار کریستالی آن از نوع هگزاگونال (ششضلعی) است و همین ساختار منظم باعث پایداری نسبی آن در شرایط عادی میشود.
این ترکیب:
-
در دماهای بالا تجزیه میشود
-
در آب محلول است
-
در بسیاری از حلالهای آلی، از جمله استون، نامحلول است
-
pH آن بسته به غلظت معمولاً در بازه ۵ تا ۹ قرار میگیرد
-
در مجاورت مواد قابل اشتعال میتواند خطرناک باشد
کاربردهای پتاسیم برومات در صنعت و شیمی
هرچند استفاده خوراکی آن محدود شده، اما پتاسیم برومات همچنان در صنایع مختلف کاربرد دارد:
کاربردهای مهم:
۱. عامل اکسیدکننده در محیطهای اسیدی
از این ماده برای انجام واکنشهایی که نیاز به قدرت اکسیدکنندگی بالا دارند استفاده میشود.
۲. شیمی تجزیه (Analytical Chemistry)
در تیتراسیونها و واکنشهای کمی و کیفی از پتاسیم برومات به عنوان معرف استفاده میشود.
۳. تولید محصولات خاص در صنایع شیمیایی
-
برخی محصولات بر پایه ترکیبات برم
-
فرمولاسیونهای آزمایشگاهی
۴. استفاده در تولید مالت و فرآوری غلات
(البته امروز در اکثر کشورها روشهای جایگزین استفاده میشود)
۵. سابقه کاربرد در بهداشت
در گذشته در برخی محصولات مانند خمیردندانهای خاص استفاده میشد، اما امروزه به دلیل خطرات، این کار انجام نمیشود.
نکات ایمنی و شرایط نگهداری
✔ نکات مهم ایمنی
-
استفاده از دستکش، ماسک و عینک ایمنی
-
جلوگیری از تماس با پوست و چشم
-
دور از منابع حرارت و جرقه
-
اجتناب از ترکیب با مواد آلی قابل اشتعال
-
عدم استنشاق گرد و غبار
✔ شرایط نگهداری
-
دمای زیر ۳۰ درجه
-
محیط خشک
-
ظروف سربسته
-
دور از نور مستقیم خورشید
-
نگهداری دور از مواد کاهنده
مزایا و معایب استفاده از پتاسیم برومات
مزایا
-
عملکرد اکسیدکنندگی بسیار قوی
-
دقت بالا در واکنشهای شیمیایی
-
مناسب برای استفاده آزمایشگاهی
-
پایداری مناسب در شرایط خشک
-
کارایی بالا در شیمی تجزیه
معایب
-
سرطانزا بودن
-
حساسیت بالا در نگهداری
-
خطرات تماس پوستی و تنفسی
-
ممنوعیت استفاده در محصولات خوراکی در بسیاری از کشورها
ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی پتاسیم برومات
|
ویژگی |
مقدار / توضیح |
|
فرمول شیمیایی |
KBrO₃ |
|
جرم مولی |
167 g/mol |
|
ظاهر |
پودر کریستالی سفید |
|
چگالی |
3.27 g/cm³ |
|
نقطه ذوب |
حدود 350°C |
|
نقطه جوش |
حدود 370°C |
|
حلالیت در آب |
محلول – افزایش حلالیت با افزایش دما |
|
حلالیت در استون |
نامحلول |
|
ماهیت |
ترکیب معدنی اکسید کننده |
|
سمیت |
سرطانزا، مصرف خوراکی بسیار خطرناک |
|
ساختار کریستالی |
هگزاگونال |
|
رنگ |
سفید |
پرسشهای متداول (FAQ)
۱. آیا پتاسیم برومات برای استفاده خوراکی بیخطر است؟
خیر. این ترکیب سرطانزا شناخته شده و استفاده خوراکی آن در بسیاری از کشورها ممنوع است.
۲. آیا پتاسیم برومات در آب حل میشود؟
بله، حلالیت بالایی دارد و با افزایش دما حلالیت آن بیشتر نیز میشود.
۳. بستهبندی پتاسیم برومات قطران شیمی چگونه است؟
این محصول در بستههای ۲۰ گرمی استاندارد عرضه میشود.
۴. آیا میتوان پتاسیم برومات را در محیطهای معمولی نگهداری کرد؟
تنها در شرایط خشک، خنک و دور از مواد قابل اشتعال باید نگهداری شود.
جمعبندی نهایی
پتاسیم برومات یک ترکیب معتبر و پرکاربرد در صنایع شیمیایی و آزمایشگاهی است. هرچند استفاده غذایی آن در بسیاری از کشورها ممنوع شده، اما همچنان در حوزههایی مانند شیمی تجزیه، واکنشهای اکسیدکننده و صنایع خاص شیمیایی نقش مهمی دارد.
اگر قصد خرید پتاسیم برومات قطران شیمی را دارید، باید بدانید که این محصول با کیفیت بالا، بستهبندی استاندارد و قیمت مناسب عرضه میشود.
با رعایت نکات ایمنی و نگهداری صحیح، میتوانید از این ماده در پروژهها و تحقیقات خود بهرهبرداری کنید.
آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد. فیلدهای الزامی علامت گذاری شده اند *
